Berkay Dinçer
İlk Taş Alet Yapımcısı Kimdi?
İnsanların taşlardan alet yapmadan önce tahta gibi kalıcı olmayan fakat daha kolay işlenebilecek hammaddelerden alet yapmış olması olasıdır. Ancak insanların günümüze ulaşan en eski aletleri –şimdilik bilindiği kadarıyla- yaklaşık 2.5 milyon yıl önceleri yapılmış taş aletlerdir. Bu dönemde en azından Australopithecus robustus ve Homo habilis türü insansılar birlikte yaşamışlardır. İlk taş aletlerin bilinen bu iki türden biri ya da ikisi tarafından yapılmış olabileceği düşünülebilse de (Schick-Toth 1994), genel olarak ilk taş alet yapımcısının Homo habilis olduğu kabul edilir. Homo habilis’e ait fosil kalıntıları çok fazla değildir. Ancak Homo habilis’in beyin hacminin Australopithecus africanus’a göre yaklaşık %30 daha büyük olduğu kesindir. Bulunmuş çeşitli Homo habilis kafataslarının arasında yaklaşık %25’lik farklar bulunmaktadır. Bu farklılığın nedeninin cinsiyet olduğu; erkeklerin kadınlara oranla daha yapılı oldukları kabul edilmektedir. Homo habilis’in Plio-Pleistosen olarak adlandırılan jeolojik dönemde yarattığı ve Oldowan işleyimi diye bilinen aletlere 2.5-1.7 milyon yılları arasında yalnızca Afrika kıtasında rastlanır. Oldowan işleyimi genellikle bir taş yumrusunun üzerinden bir ya da iki yonga çıkarılmasıyla oluşan aletleri içerir. Bu aletlerin bazılarının bir tahta sopayı sivriltmek gibi başka aletlerin yapımı için kullanılmış oldukları gerçektir (Mithen 1999). Bu da, bu işleyimi oluşturanların kalıcı olmayan hammaddeleri de işlediklerini gösterir. Kısacası Homo habilis’in yaşamının arkeolojik kayıtları kadar tekdüze olmadığını ve bildiğimizden daha fazla çeşitlilikte bilemeyeceğimiz aletlerin olduğunu düşünmemiz gerekir. Bu, bulunan taş aletlerin ne düzeyde kültürel bilgi verebileceğini de düşündürmektedir (Stiles 1979).Resim: Homo habilis.
Bu yazının bütün bölümleri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder